Draumekrøniker, del 3 - Til California

Dette er rett nok ikkje noko eg har drøymt, men ei særs fri dikting basert på to draumar frå same natta. Eg drøymde faktisk at vi i Firda-klassen skulle til California, og vi starta faktisk i Ommedal. Der var også nokre i Fantomet-kostyme. Også Tokugawa og Suleiman den mektige var på sitt vis aktørar i andre delen av draumen, men på langt nær like dominerande som eg har valt å framstille det. Følgjeleg er mykje av dette fri fantasi (også i forhold til kva som faktisk føregjekk inne i hovudet mitt den natta). Sidan eg har inkludert ein heil del element som er meir eller mindre obskure, har eg lagt til ei liste med utgreiing til slutt, slik at de betre kan sjå djupna i denne galskapen.



Så dreg vi altså til California, eg og resten av Firda-klassen. Kva skal vi der? Finne gull, sjølvsagt, slik alle andre idiotar som dreg til California vil. Vi dreg med bil frå Ommedalen og tvers over det amerikanske kontinentet – ein kjapp tur for modige menn og kvinner, og snart samlar vi skattar i utkanten av prærien. Nokre er kledde som parodiar på Fantomet. ”Spar nokre til meg!” skrik eg, medan den eine skatten etter den andre ser dagslyset for fyrste gong på kven veit kor lenge, og eg kjempar med tårene då eg ser kor mykje fint dei finn.

Så kjem tyrkarane. Janitsjarar marsjerar nedetter skråningane – jamvel om prærien ikkje har skråningar – og på akslene har dei kvar sin jezail. Alle har kvitt skjegg – jamvel om janitsjarar ikkje skal ha skjegg – og dei syng om ørner. ”Kvar er Tokugawa, den hunden? Lad kanonane og skyt Nippon i bitar!” Slik talar berre ein rasande tyrk, og det er nett det Suleiman er. Eg tykkjer mest synd i Tokugawa, men eg ser han har reist fortet sitt på toppen av åsen, klar til å ta imot det tyrkiske batteriet.

Så kjem åtaket. Hordar av ryttarsoldatar – ein grashoppesverm, ei landeplage – dundrar over prærien, medan jezail-riflene skyt i bakgrunnen. Kulene treff fåfengt murveggen og fell harmlaust til jorda, nett som sporvar, berre at kulene er det visst ingen som held rekneskap over. Tårn fell og reiser seg att, bannskap, krutsalvar og hestar – det er dette engelskmennene kallar ”the din of battle”. Kven skal eg halde med? Meg sjølv, kanskje?

Så skjer det noko. Eg veit det ikkje, men det skjer noko i regnskogen høgt over oss. Ein hårete figur observerar slagplassen, eit djevelsk smil krusar om andletet hans. Det er ikkje noko menneske, det er ein puck – ikkje ein hockeypuck, men ein fe, ein trickster, nett slik som i ”A Midsummernight’s Dream”. Forresten er han ikkje åleine, det er ein heil stamme puckar. Dei vaktar inkaskatten, og det er den eg er ute etter, eg og alle dei andre – også dei i Fantomet-drakt. Og kven skulle tru at matoppleving var ei eufemisme for magesjau?

Så verkar det for at Suleiman har fått overtaket. Nippon si blødande sol får eit tyrkisk slør om andletet, og tusen netter og ei til står i kø for å utfalde seg, jamvel om det ikkje har noko med ottomanane å gjere. Burlesk, eksotisk, erotisk. Men det er verkeleg ikkje eit land for gamle menn, og kven veit, kanskje Suleiman også vil verte kjend som Rhinometos – ”avkutta nase” – slik som i det gamle Bysants. I alle fall dansar dei vidare, kvinnene.

Så kjem Zoe Porphyrogenita. Ho vert høgdepunktet for festen, sjølv Tokugawa verkar for å vakne til liv der han sit i gullburet sitt. Gull for ein fallen keisar, purpur for ei mektig keisarinne. Yeats står attmed henne, freistar å få kunnskap frå henne, han vil skrive eit tredje dikt. ”The Emperor’s drunken soldiery are abed,” seier han, og han skjønar for seint at det er ein tabbe å snakke om keisaren til keisarinna. ”Gjev meg mine tårn attende!” skrik Tokugawa. Vil han freiste seppuku? Ikkje i eit bur av gull. Aldri i eit bur av gull. I mellomtida fortel Sheherazade om kvar av desse nettene under sola, og lystige blikk vert veksla. Det er ikkje eit land for gamle menn, vert det sagt, men kva med gamle grisar?

Så vert inkatempelet sprengt, og med det skatten. Kvar dreg puckane no? Inn i regnskogen, kanskje, eller til det vesle huset på prærien. Men Atahualpa skrik ein stad, og Robin Goodfellow siterar Shakespeare: ”Lord what fools these mortals be.” I alle tilfelle, kvar er vegen? Kvar er California? Og kvar er samanhengen?



Ordliste:

Atahualpa - Den siste keisaren av inkariket, avretta ved kvelning i 1533

Janitsjar - Tyrkisk elitesoldat

Jezail - Rifle, rett nok neppe nytta av janitsjarane

Nippon - Japansk for Japan

Porphyrogenitas - Gresk for "purpurfødde", eit tilnamn gjeve til enkelte regentar av det bysantinske riket

Puck - Fe frå europeisk mytologi

Rhinometos - Gresk for "avkutta nase", ein praksis som bysantinarane importerte for å avsetje keisarar, for keisarane av Bysants var påkrevde å ikkje ha fysiske lyter. Sjå gjerne dette i samanheng med Yeats-sitatet "That is no country for old men"

Robin Goodfellow - Puck frå Shakespearestykket "A Midsummernight's Dream"

Seppuku - Japansk sjølvmord ved å snitte opp magen med ein kniv

Sheherazade - I følgje legenda var det ho som fortalde eventyra i 1001 natt for å ikkje verte avretta av ektemannen

Suleiman - Tyrkisk sultan frå 1520 til 1566, den fyrste ottomansultanen med det namnet

Tokugawa - Eigentleg Tokugawa Ieyasu, fyrste shogun av Tokugawadynastiet. Hans regjeringsperiode var 1600-1616, shogun frå 1603

Yeats - Irsk diktar, dei verka det vert alludert til i teksten er Sailing to Byzantium ("ikkje eit land for gamle menn") og Byzantium ("The Emperor’s drunken soldiery are abed")

Zoe - Keisarinne i Bysants 1028-50